Birinci Bölüm: İmam’ın Dostlarının Vefakârlığı

Tarih kaynakları, Kerbela’daki Aşura gecesini anlattıkları zaman, İmam Hüseyin’in (a.s) ashabının nasıl vefalı olduklarını da anlatmaktadırlar. Aşura gecesi, her ne kadar İmam onlardan gitmelerini ve canlarını kurtarmalarını istese de, onlar hep birlikte en duygulu ve yiğitçe sözlerle asla gitmeyeceklerini söylemişlerdir. Aşura gecesi, Hz. Hüseyin (a.s) ashabını topladı, Allah’a hamd'ü sena ettikten sonra onlara hitaben şöyle buyurdu:

“Ben kendi ashabım kadar salih bir ashap, kendi ailemden de daha iyi ve daha bağlı bir aile tanımıyorum. Şimdi gecedir ve karanlığı sizi çevrelemiştir. Sizde gecenin karanlığından yararlanıp gidin ve beni bu orduyla beraber yalnız bırakın. Çünkü bunlar benden başkasını istemiyorlar.”(1)

Hz. Hüseyin’in (a.s) kardeşleri, oğulları, Abdullah ve Cafer’in oğulları, neden seni yalnız bırakıp gidelim dediler, yoksa senden sonra yaşamak için mi? Allah o günü bize göstermesin.

Bu arada İmamın kardeşleri ve ailesi söze başlayıp, şunları söylediler:

“Ey Peygamberin evlâdı, o zaman halk bize ne der ve bizim cevabımız ne olur? Efendimizi, büyüğümüzü ve kendi Peygamberimizin evlâdını yalnız bıraktık, düşmana bir ok dahi atmadık, ele mızrak alıp savaşmadık ve bir kılıç bile savurmadık mı diyelim? Hayır, Allah’a yeminler olsun ki, senden ayrılmayacağız, senin yolunda öldürülünceye kadar bu canlar seni koruyacak ve senin gibi şehit olacağız. Allah senden sonra yaşamayı haram etsin bize.”

Müslim b. Avsece kalkıp söz aldı:

“Ey Peygamberin evlâdı! Etrafını saran bunca düşman arasında seni bırakıp gidelim mi? hayır, asla! Ben savaşacağım; mızrağımı düşmanın göğsünde kırıncaya ve elimdeki kılıcı onlara indirinceye kadar. Savaşmak için hiçbir silâhım olmasa dahi taş alıp savaşacağım ve seninle birlikte ölmedikçe senden ayrılmayacağım.”

Sonra Said, sonra Züheyr aynı şekilde bağlılıklarını bildirdiler ve sonra bir grup ashap kalkarak şöyle dedi:

“Bizim canlarımız sana feda olsun, biz seni kendi el ve yüzlerimizle koruyacağız. Eğer bu yolda öldürülürsek Allah'ın bize vermiş olduğu görevi yerine getirmiş olacağız.”

Bunlar Aşura gecesine kadar İmamla beraber olup, hiçbir yerde onu yalnız bırakmayanlardı ve genelde hepsi Medine’den başlayarak, İmamla yola çıkmışlardı.

Fakat Mekke’den yola çıkanların hepsi bu kadar vefalı ve İmam’a bağlı değillerdi. Yolda Zebale denilen bir durakta, İmamın sütkardeşi Abdullah b. Yekter’in Küfe’de şehit edildiği haberi geldi, bu duyan ve İmamın başarısından ümidini kesenler grup grup ayrılarak Hazreti yalnız bırakmaya başladılar. Sonra İmam Hüseyin’e Müslim, Hani ve Abdullah’ın şehadet haberleri geldi, İmam'da orada bulunanlara şöyle buyurdu:

“Şialarımız bizi küçük düşürdüler, artık sizden biatimi kaldırıyorum kim gitmek isterse gitsin.”(2)

Sonra herkes dağılıp gitmeye başladı, ama genelde Medine’den beri İmamla yola çıkanlar gitmediler.

İmamı yalnız bırakıp gidenlerin çoğu Arabî idiler, onların İmamla yola çıkmalarının nedeni; sakin, hemen kabul edilecek ve hükümetin rahatlıkla kurulacağı bir şehre doğru gitmekte olduklarını sanmalarıydı. Hâlbuki durumun böyle olmadığı, büyük bir savaşın başlayacağını ve kesinlikle yenileceklerini anlar anlamaz doğal olarak İmam Hüseyin’i yalnız bıraktılar.

İlk ve muteber kaynaklar, bu duraktan sonra kimsenin İmamdan ayrılmadığını nakleder. Fakat son zamanlarda yazılan ve pek fazla güvenilmeyen bazı kitaplar, İmamla gelenlerin sürekli onlar yirmiler halinde ayrıldıklarını iddia etmektedirler. Lâkin onca muteber kaynağın karşısında bunların iddiasının hiçbir değeri yoktur.

İkinci Bölüm: Yaranlarının Sayısı

Kaynaklar Aşura günü, İmam Hüseyin’in (a.s) yaranlarının sayısını farklı rakamlarla aktarmışlardır.

Taberi’ye göre; Aşura günü Kerbela’da İmam Hüseyin’in (a.s) yanında bulunan yaverlerinin sayısı yüz kişidir. Bunların beşi, Hz. Ali’nin oğlu, on altı nefer Haşim oğullarından ve diğerleri değişik kabilelerde idi.(3)

İbn-i Şehriaşup sayıyı, seksen iki kişi olarak nakletmiştir.(4)

Hicrî altıncı yüzyılın önemli Şia âlimlerinden ibn-i Nama ise; İmam'ın ashabını yüz piyade ve kırk beş atlı zikrediyor.(5) İmam Bakır'dan nakledilen bir rivayette bu rakamı desteklemektedir.(6)

Fakat meşhur olan ve genelde herkes tarafından kabul edilen görüş; İmam’ın Kerbela’da 72 yaranının olduğudur, bunların otuz ikisi atlı ve kırk da piyadeydi.(7)